बीड // प्रतिनिधी
आपल्या लाडक्या भावाच्या राखी बांधण्यासाठी बहिणी वर्षभर रक्षाबंधनाची वाट पाहत असतात . श्रावण महिना सुरू झाला असून रक्षाबंधनाच्या सणाला अवघे ८ दिवस उरले आहेत . राखीची तयारी जोरात सुरू आहे , तर बाजारपेठाही राख्यांची सजले आहेत . यंदा रक्षाबंधनाचा सण ३० ऑगस्टला येत असला तरी संपूर्ण दिवस भाद्र छायेखाली आहे . भद्राच्या सावलीत राखी बांधणे फारच अशुभ मानले जाते , त्यामुळेच राखी कधी बांधायची हा प्रश्न सर्वांना पडतो . मनाला अशुभाची भीती नसावी म्हणून भाद्रला कोणत्या वेळी टाळावे आणि भावाच्या मनगटावर राखी बांधावी हे शाश्त्रानुसार सांगण्यात आले आहे .
श्रावण पौर्णिमा 30 ऑगस्ट रोजी सकाळी 10.58 वाजता सुरू होईल आणि 31 ऑगस्ट रोजी सकाळी 7.07 पर्यंत राहील . पण पौर्णिमा तिथीच्या प्रारंभाबरोबरच भाद्रा सुरू होईल , जी रात्री 9.25 मिनिटांपर्यंत राहील . म्हणजे संपूर्ण दिवस भाद्रच्या छायेखाली जाईल . हिंदू धर्मात सूर्यास्तानंतर कोणतेही शुभ कार्य केले जात नाही , यावेळी राखी बांधणे देखील शुभ मानले जात नाही . 31 ऑगस्ट रोजी सूर्योदयापासून सकाळी 7.04 वाजेपर्यंतचा काळ रक्षासूत्र बांधण्यासाठी अतिशय शुभ आहे . यावेळी ते भाद्रच्या सावलीपासून मुक्त आहे , त्यामुळे रक्षाबंधनाचा सण 31 ऑगस्ट रोजी सकाळी साजरा केला जाऊ शकतो .
रक्षाबंधन यायला काही वेळच शिल्लक आहे. सर्वजण या सणाची आतुरतेने वाट पाहत आहे. रक्षाबंधन हा अत्यंत प्रिय आणि आदरणीय सण साधारणतः ऑगस्ट किंवा सप्टेंबर महिन्यामध्ये चंद्राच्या कॅलेंडरवर अवलंबून असतो. हा शुभ दिवस आणि हिंदू सण भावंडांमधील विशेषत: भाऊ आणि बहिणींमधील विशेष नातं साजरं केलं जात. या दिवशी बहिणी त्यांच्या भावाच्या मनगटाभोवती एक पवित्र धागा किंवा राखी बांधतात. त्यानंतर त्यांच्या बहिणीचे रक्षण आणि पालनपोषण करण्याचे वचन देतात. प्रेम आणि सहवासाने भरलेला दिवस, रक्षाबंधन हा भावंडानी सामायिक केलेल्या विशिष्ट नात्यांचा आनंददायी उत्सव आहे.
रक्षाबंधनाची तारीख सामान्यतः श्रावणाच्या पौर्णिमेच्या दिवशी चंद्र दिनदर्शिकेनुसार ठरवली जाते. परंतु २०२३ मध्ये, एक अनोखी परिस्थिती उद्भवते: पौर्णिमा दिवस वेगवेगळ्या वेळेमुळे ३० ऑगस्ट आणि ३१ ऑगस्ट या दोन्हींशी संबंधित आहे. यामुळे नेमक्या रक्षाबंधनाच्या तारखेबद्दल अनिश्चितता निर्माण झाली आहे. काहीजण ३० ऑगस्टला समर्थन देतात, तर काही ऑगस्ट ३१ ला समर्थन देतात. असे सांगण्यात आले आहे की, रक्षाबंधन ३० ऑगस्ट रोजी बुधवारी येते. तथापि अशुभ भाद्र कालखंडामुळे, ३१ ऑगस्ट रोजी साजरा करणे देखील मानले जाते. ३० ऑगस्ट रोजी प्रतिकूल भद्रा पूँच संध्याकाळी ५.३० ते ६.३१ पर्यत राहणार आहे. त्यांनंतर भद्रा मुख संध्याकाळी ६.३१ ते रात्री ८.११ पर्यत राहील. भद्रा काल रात्री ९.०१ वाजता संपेल आणि योग्य वेळ चिन्हांकित करेल.
पौर्णिमा तिथी ३० ऑगस्ट रोजी सकाळी १०:५८ वाजता सुरू होते आणि ३१ ऑगस्ट रोजी सकाळी ७:०५ वाजता संपते. विशेष म्हणजे, ३१ ऑगस्ट रोजी, उत्सव दिवसभर संध्याकाळी ५:४२ पर्यंत वाढू शकतो, त्यामुळे उत्सव साजरा करण्याची संधी मिळते. रक्षाबंधनाच्या तारखेबद्दलचा गोंधळ हा अनेक कारणांमुळे निर्माण होतो. बदलणारे चंद्र कॅलेंडर हा एक महत्वाचा घटक आहे. कारण पौर्णिमेच्या वेगवेगळ्या वेळेमुळे दरवर्षी रक्षाबंधनाची तारीख बदलते. शिवाय, विविध हिंदू कॅलेंडर अनिश्चितता वाढवतात. हिंदू पंचांग आणि वैदिक पंचांग, दोन्ही सामान्यतः पौर्णिमेच्या दिवसाची तारीख ठरवण्यासाठी वेगवेगळ्या पद्धती वापरल्या जातात, काही वेळा एक-दोन दिवसांचा फरक असतो.
रक्षाबंधन दिनांक व मुहूर्त
हिंदू दिनदर्शिकेनुसार श्रावण महिन्याची पौर्णिमा ३० ऑगस्टला सुरू होते तर, ३१ ऑगस्टला संपते. पौर्णिमे दिवशीच भद्राकाळही आहे. त्यामुळे त्यादिवशी संपूर्ण दिवस राखी बांधता येणार नाही. याचे कारण असे की, भद्रकाळात कोणतेही शुभ काम केले जात नाही. आणि केले तर ते फळाला येत नाही.
पौर्णिमा कधीपासून कधीपर्यंत
पौर्णिमा तिथीची सुरुवात : ३० ऑगस्ट २०२३ सकाळी १० वाजून ५८ मिनिटांनी
पौर्णिमा समाप्ती : ३१ ऑगस्ट २०२३ सकाळी ७.०५ वाजता
भद्राकाळ किती वेळापर्यंत असेल ?
पौर्णिमेच्या तारखेला सकाळी १० वाजून ५८ मिनिटांनी भद्राकाळ सुरू होत आहे. जो रात्री ०९ वाजून ०१ मिनिटांपर्यंत असेल. अशा तऱ्हेने राखी तिथी ३१ ऑगस्ट आहे, ज्यामध्ये बहिणी सकाळी ७ वाजेपर्यंत भावाला राखी बांधू शकतात. किंवा त्या दिवशी पुर्ण दिवसही राखी बांधली तरी चालते.
Leave a comment